Meer informatie over de Regio Deal is te
vinden op www.regiodealfoodvalley.nl
Lees verder onder de foto.
Jan van Ruiswijk: "Door de bodemcursus heb ik hele andere inzichten gekregen."
Gezamenlijk belang
“De Gelderse Vallei staat voor enorme opgaven”, zegt Henk Veldhuizen, heemraad bij Waterschap Vallei en Veluwe. “Naast de uitdagingen op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, stikstof en waterkwaliteit, wordt in dit gebied veel voedsel geproduceerd. Bij al deze opgaven speelt de bodem een rol. En we moeten het met elkaar doen, dat is ook de reden dat wij in de Regio Deal zijn gestapt. Gelukkig heeft de Gelderse Vallei een flinke staat van dienst als het gaat om samenwerken. Het lijkt misschien gek dat wij als waterschap het land op kruipen en ons bemoeien met de bodem, maar we hebben een gezamenlijk belang met de boeren in het gebied.”
De speerpunten van het werkpakket Bodem- en Waterkwaliteit van de Regio Deal Foodvalley sluiten aan bij de toekomstvisie van het waterschap, legt Manon Scholte uit, niet alleen voor de boeren maar ook voor het waterschap is dit een hele andere manier van werken: “Vroeger ging het om het realiseren van projecten, nu kijken we integraal naar gebieden.” De nadruk ligt daarbij op kennisoverdracht. Manon Scholte: “We zeggen: kom eens onder je koeien vandaan en kijk naar het groene kapitaal dat buiten ligt. De bodemcursussen, leertafels en pilotprojecten zijn echte eyeopeners voor veel boeren. Ze zijn informeel en praktisch opgezet: vaak gaan we met een groepje het land op om oplossingen te bespreken. We kijken naar van alles: andere zaaimengsels, andere teelt, het roteren van landgebruik, noem maar op. Dat betaalt zich uit in hele concrete maatregelen.”
Projecten versterken elkaar
Daarnaast neemt Jan van Ruiswijk actief deel aan een aantal pilots uit de Proeftuin van Boer aan het Roer. “Met zes of zeven boeren doen we het pilotproject ‘Slimmer doorzaaien van kruidenrijk grasland’. Ik heb nu twee percelen gedaan en dat lijkt heel goed te gaan. Via een appgroep overleg ik met de andere boeren en zo leren we van elkaar.” Daarnaast is hij betrokken bij een pilot met maïs en vanggewas en met zes andere boeren richtte hij de coöperatie Binnenveldse Hooilanden op, die vijftig hectare natuurland heeft aangekocht om maaisel daarvan te verwerken tot Bokashi – een soort gefermenteerde compostering. Van Ruiswijk: “Het lijkt heel veel, al die projecten, maar ze versterken elkaar juist. Ze zorgen met elkaar voor een betere bodem en daar moet je het uiteindelijk wel mee verdienen!”
Kennis in de praktijk
Inmiddels hebben zo’n veertig enthousiaste agrariërs de bodemcursus succesvol afgesloten. “Het mooiste is dat zij nu de volgende stap zetten om de kennis in de praktijk toe te passen”, zegt Heemraad Henk Veldhuizen. Onlangs zou er weer een nieuwe groep boeren starten, maar door de lockdown kon dat niet doorgaan. Nieuwe datums worden geprikt en geïnteresseerden kunnen zich nog aanmelden. Evenzoveel agrariërs zijn betrokken bij de pilots van Boer aan het Roer. Kijk op www.boeraanhetroer.nl voor een overzicht van alle activiteiten.
Meer mineralen in de grond
is gezonder voor het vee.
De cursus begon met een schep in de grond en het analyseren van bodemmonsters die op verschillende percelen werden genomen. Van daaruit keek de groep naar verbeteringen op maat. Die kunnen verschillen per boerderij of per perceel. Van Ruiswijk heeft bijvoorbeeld zandgronden en veengronden in zijn bezit. “Als je aan de slag gaat, duurt het nog wel een paar jaar voordat de bodem echt verandert”, zo legt de melkveehouder uit. “Maar nu al zie ik dat de wortels dieper gaan en de doorlaatbaarheid van de grond verandert. Je ziet ook al meer wormen en andere bodembeestjes.” Er zitten meer mineralen in de grond en dat is gezonder voor het vee, zegt Van Ruiswijk. “De volgende stap is om te kijken of zich dat vertaalt in een betere kwaliteit melk. Dat is mijn uiteindelijke doel. We gaan dat binnenkort onderzoeken.”
“Het agrarisch bedrijf is net een pizza. Zonder goede bodem heb je helemaal niks”, lacht Manon Scholte. Zij is Omgevingsmanager Programma Bodem bij Waterschap Vallei en Veluwe en verantwoordelijk voor de uitvoering van dit deel van de Regio Deal. Dat ontdekte Jan van Ruiswijk ook. Toen hij in 1998 de boerderij met zeventig koeien aan de rand van Ede en Veenendaal overnam, was hij daar helemaal niet mee bezig. “Vroeger was ik meer gefocust op de bovenkant, op wat er van af kwam”, vertelt hij. “Door deze bodemcursus heb ik hele andere inzichten gekregen. Nu kijk ik ook wat er onder gebeurt.”
Lange tijd was bodemgebruik niet zo sexy voor een boer. Het leek alsof er geen verdienmodel zat in een rijke en gevarieerde bodem, de boer keek alleen naar de melk die uit de koe kwam. Dat is onder andere in het Binnenveld tussen Ede en Veenendaal flink aan het veranderen. Als onderdeel van de Regio Deal Foodvalley ging ook daar het programma Boer aan het Roer van start. Een van de partners in de Regio Deal is Waterschap Vallei en Veluwe. Door middel van cursussen, leertafels en pilotprojecten zorgt het waterschap samen met de boeren voor meer bodembewustzijn. Want het mes snijdt aan twee kanten: duurzaam bodemgebruik zorgt voor een beter belegde boterham bij de boer, maar ook voor robuuster waterbeheer en dus minder last van droogte of wateroverlast. Een van de actieve agrariërs is Jan van Ruiswijk uit Ede.
Meer informatie over de
Regio Deal is te vinden op www.regiodealfoodvalley.nl
Jan van Ruiswijk: "Door de bodemcursus heb ik hele andere inzichten gekregen."
Kennis in de praktijk
Inmiddels hebben zo’n veertig enthousiaste agrariërs de bodemcursus succesvol afgesloten. “Het mooiste is dat zij nu de volgende stap zetten om de kennis in de praktijk toe te passen”, zegt Heemraad Henk Veldhuizen. Onlangs zou er weer een nieuwe groep boeren starten, maar door de lockdown kon dat niet doorgaan. Nieuwe datums worden geprikt en geïnteresseerden kunnen zich nog aanmelden. Evenzoveel agrariërs zijn betrokken bij de pilots van Boer aan het Roer. Kijk op www.boeraanhetroer.nl voor een overzicht van alle activiteiten.
Gezamenlijk belang
“De Gelderse Vallei staat voor enorme opgaven”, zegt Henk Veldhuizen, heemraad bij Waterschap Vallei en Veluwe. “Naast de uitdagingen op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, stikstof en waterkwaliteit, wordt in dit gebied veel voedsel geproduceerd. Bij al deze opgaven speelt de bodem een rol. En we moeten het met elkaar doen, dat is ook de reden dat wij in de Regio Deal zijn gestapt. Gelukkig heeft de Gelderse Vallei een flinke staat van dienst als het gaat om samenwerken. Het lijkt misschien gek dat wij als waterschap het land op kruipen en ons bemoeien met de bodem, maar we hebben een gezamenlijk belang met de boeren in het gebied.”
De speerpunten van het werkpakket Bodem- en Waterkwaliteit van de Regio Deal Foodvalley sluiten aan bij de toekomstvisie van het waterschap, legt Manon Scholte uit, niet alleen voor de boeren maar ook voor het waterschap is dit een hele andere manier van werken: “Vroeger ging het om het realiseren van projecten, nu kijken we integraal naar gebieden.” De nadruk ligt daarbij op kennisoverdracht. Manon Scholte: “We zeggen: kom eens onder je koeien vandaan en kijk naar het groene kapitaal dat buiten ligt. De bodemcursussen, leertafels en pilotprojecten zijn echte eyeopeners voor veel boeren. Ze zijn informeel en praktisch opgezet: vaak gaan we met een groepje het land op om oplossingen te bespreken. We kijken naar van alles: andere zaaimengsels, andere teelt, het roteren van landgebruik, noem maar op. Dat betaalt zich uit in hele concrete maatregelen.”
Projecten versterken elkaar
Daarnaast neemt Jan van Ruiswijk actief deel aan een aantal pilots uit de Proeftuin van Boer aan het Roer. “Met zes of zeven boeren doen we het pilotproject ‘Slimmer doorzaaien van kruidenrijk grasland’. Ik heb nu twee percelen gedaan en dat lijkt heel goed te gaan. Via een appgroep overleg ik met de andere boeren en zo leren we van elkaar.” Daarnaast is hij betrokken bij een pilot met maïs en vanggewas en met zes andere boeren richtte hij de coöperatie Binnenveldse Hooilanden op, die vijftig hectare natuurland heeft aangekocht om maaisel daarvan te verwerken tot Bokashi – een soort gefermenteerde compostering. Van Ruiswijk: “Het lijkt heel veel, al die projecten, maar ze versterken elkaar juist. Ze zorgen met elkaar voor een betere bodem en daar moet je het uiteindelijk wel mee verdienen!”
Meer mineralen in de grond
is gezonder voor het vee.
De cursus begon met een schep in de grond en het analyseren van bodemmonsters die op verschillende percelen werden genomen. Van daaruit keek de groep naar verbeteringen op maat. Die kunnen verschillen per boerderij of per perceel. Van Ruiswijk heeft bijvoorbeeld zandgronden en veengronden in zijn bezit. “Als je aan de slag gaat, duurt het nog wel een paar jaar voordat de bodem echt verandert”, zo legt de melkveehouder uit. “Maar nu al zie ik dat de wortels dieper gaan en de doorlaatbaarheid van de grond verandert. Je ziet ook al meer wormen en andere bodembeestjes.” Er zitten meer mineralen in de grond en dat is gezonder voor het vee, zegt Van Ruiswijk. “De volgende stap is om te kijken of zich dat vertaalt in een betere kwaliteit melk. Dat is mijn uiteindelijke doel. We gaan dat binnenkort onderzoeken.”
“Het agrarisch bedrijf is net een pizza. Zonder goede bodem heb je helemaal niks”, lacht Manon Scholte. Zij is Omgevingsmanager Programma Bodem bij Waterschap Vallei en Veluwe en verantwoordelijk voor de uitvoering van dit deel van de Regio Deal. Dat ontdekte Jan van Ruiswijk ook. Toen hij in 1998 de boerderij met zeventig koeien aan de rand van Ede en Veenendaal overnam, was hij daar helemaal niet mee bezig. “Vroeger was ik meer gefocust op de bovenkant, op wat er van af kwam”, vertelt hij. “Door deze bodemcursus heb ik hele andere inzichten gekregen. Nu kijk ik ook wat er onder gebeurt.”
Lange tijd was bodemgebruik niet zo sexy voor een boer. Het leek alsof er geen verdienmodel zat in een rijke en gevarieerde bodem, de boer keek alleen naar de melk die uit de koe kwam. Dat is onder andere in het Binnenveld tussen Ede en Veenendaal flink aan het veranderen. Als onderdeel van de Regio Deal Foodvalley ging ook daar het programma Boer aan het Roer van start. Een van de partners in de Regio Deal is Waterschap Vallei en Veluwe. Door middel van cursussen, leertafels en pilotprojecten zorgt het waterschap samen met de boeren voor meer bodembewustzijn. Want het mes snijdt aan twee kanten: duurzaam bodemgebruik zorgt voor een beter belegde boterham bij de boer, maar ook voor robuuster waterbeheer en dus minder last van droogte of wateroverlast. Een van de actieve agrariërs is Jan van Ruiswijk uit Ede.