Regionale Ruimtelijke Verkenning en Verstedelijkingsstrategieën
Kansen benutten
De energietransitie, de grote vraag naar woningen, de transitie in de landbouw en de doorgaande economische ontwikkeling vragen veel van de beschikbare ruimte in Regio Foodvalley. Neem daarbij de stikstofproblematiek en de toenemende druk op de natuur en het wordt duidelijk welke ruimtelijke uitdagingen er op de regio afkomen. “Door samen vast te stellen wat we belangrijk vinden, kunnen we er richting aan geven”, zegt Holmer Doornbos, strateeg en programmamanager Ruimtelijke Ontwikkeling van Regio Foodvalley. “Dan biedt deze ontwikkeling juist kansen om de kwaliteit van onze leefomgeving te verbeteren.”
Naam en voornaam
Op verschillende niveau’s wordt op dit moment
in de regio vooruit gekeken naar ruimtelijke ontwikkelingen. Met gemeenten in twee provincies, maakt Regio Foodvalley deel uit van twee Verstedelijkingsstrategieën, waarin het rijk zich samen met provincies en regio’s richt op de
lange termijn. De noordelijke gemeenten van
Regio Foodvalley zijn onderdeel van Ontwikkelbeeld
2030-2040 Regio Amersfoort.
Samenwerken is cruciaal om kansen te kunnen pakken, beaamt Doornbos. “Het gaat uiteindelijk om de leefomgeving van mensen”, brengt hij de abstracte ruimtelijke vraagstukken terug tot de essentie. “Als je nu geen keuzes maakt voor de lange termijn, is dat óók een keuze. Door richting te geven, kunnen we ervoor zorgen dat de kwaliteit van de leefomgeving verbetert.” Het samenspel van de verschillende opgaven binnen de beschikbare ruimte is volgens Dijksterhuis de grote uitdaging. “De toenemende vraag naar ruimte zal ook ten koste gaan van groen”, erkent hij. “Dat maakt het juist zo belangrijk om weloverwogen keuzes te maken.”
En samen met Regio Arnhem-Nijmegen vormt
Regio Foodvalley de Verstedelijkingsstrategie Arnhem-Nijmegen-Foodvalley, de Groene Metropool. Deze strategie wordt opgebouwd uit de bouwstenen leefomgeving, mobiliteit, economie en wonen en helpt om in de toekomst keuzes te maken in de vraag naar ruimte.
Tot 2040 zijn er in Regio Foodvalley
naar verwachting 40.000 nieuwe woningen nodig.
Samen optrekken
Tegelijkertijd werken de acht Foodvalley-gemeenten samen aan een Regionale Ruimtelijke Verkenning. “Daarin kijken we, breder dan de bouwstenen van de Verstedelijkingsstrategie, onder meer ook naar landbouw, natuur en energietransitie”, legt Doornbos uit. “Wat betekenen ruimtelijke keuzes bijvoorbeeld voor het klimaat? Of voor het watervraagstuk?”
De Regionale Ruimtelijke Verkenning en de Verstedelijkingsstrategie grijpen in elkaar en versterken elkaar, stelt Doornbos. “In zijn geheel gaat het om een substantieel gebied, waarin we met de aangrenzende regio’s samen optrekken. Zo kunnen we onze belangen goed onder de aandacht brengen. We hebben de provincies en het rijk hard nodig.”
Verschillende ontwikkelingen leggen druk op de ruimte. Een tekort aan woningen is er op dit moment al, zowel in heel Nederland als in Regio Foodvalley. “De regio kent een autonome bevolkingsgroei én heeft te maken met overloop vanuit de Randstad”, zegt Doornbos. Tot 2040 moeten er in de regio 40.000 woningen bijkomen. Samen met de regio Arnhem-Nijmegen zijn dat er in totaal 100.000. Daarnaast is er ruimte nodig voor het opwekken van energie uit wind en zon, zoals in de Regionale Energiestrategie (RES) is omschreven. En de transitie naar een meer duurzame en natuurinclusieve landbouw vraagt ook om meer ruimte.
Anticiperen
“Het zijn ontwikkelingen die op ons afkomen,
maar we kunnen erop anticiperen”, zegt Doornbos. “Door vast te stellen wat we belangrijk vinden.
En te kijken naar de effecten van bepaalde keuzes. Het concentreren van woningbouw in stedelijk gebied kan de kwaliteit van binnensteden
verbeteren én je houdt een mooier landschap over”, geeft hij als voorbeeld. Daarnaast biedt het combineren van functies kansen. “Zo kun je de
ruimte voor natuurinclusieve landbouw ook benutten voor recreatie.”
De regiogemeenten buigen zich nu over deze vragen, die nog niet gaan over concrete locaties, maar
die wel de koers bepalen. Na de zomer nemen de gemeenteraden een besluit over de Regionale Verkenning en de Verstedelijkingsstrategieën. Wethouder Harke Dijksterhuis, portefeuillehouder Wonen en voorzitter van de bestuurlijke voorbereidingsgroep ruimtelijke trajecten, is ervan overtuigd dat de goede samenwerking tussen de gemeenten vruchten zal afwerpen. “Deze ontwikkelingen blijven niet beperkt tot de omgevingsplannen van gemeenten. We zijn trots op onze regio en het groene karakter, aantrekkelijk voor veel mensen om hier te wonen en te werken. Dat willen we graag zo houden. Door samen te werken, vanuit de karaktereigenschappen van de regio, kunnen we ervoor zorgen dat de ontwikkelingen passen bij de ambities van zowel de regio als de verschillende gemeenten.”
Ruimtelijke vraagstukken gaan
uiteindelijk om de leefomgeving
van mensen.
In de bestuurlijke voorbereidingsgroep zijn naast de wethouders van de acht regiogemeenten ook de gedeputeerden van beide provincies aangesloten.
“Er is echt een gemeenschappelijke cultuur”, omschrijft Dijksterhuis de sfeer. “We weten elkaar goed te vinden. En als het rijk afspraken wil maken, dan moeten we die kansen benutten. Zo hebben meer woningen en dus meer inwoners, gevolgen
voor de mobiliteit. De A12 en de A1 zijn belangrijke corridors voor de bereikbaarheid van de regio.”
Ook voor andere ontwikkelingen, zoals woningbouw, is de financiële kracht van rijk en provincie nodig,
stelt Dijksterhuis: “Denk aan het vinden van ruimte voor woningbouw in de binnensteden. Het lukt gemeenten niet op eigen kracht om fabrieken te verplaatsen.”