Regionaal Perspectief
Landelijk Gebied
e
Kleinschalige aanpak
Naast daadkracht is maatwerk nodig, zo stellen beide wethouders. “De discussie gaat te veel over aantallen en te weinig over hóe we het samen voor elkaar gaan krijgen”, vinden ze. Van der Schans: “Het maken van keuzes is soms pijnlijk, maar niet kiezen óók. Met een hele verzameling aan onderzoeken beschikken we in de regio over een concrete gereedschapskist om stappen te kunnen zetten. We kunnen laten zien hoe we de transitie, per bedrijf, stuk voor stuk aanpakken.” Wijnne: “Dat vraagt om een kleinschalige aanpak en begint bij vertrouwen. Ook tussen overheden onderling. We moeten niet alles met regels dichttimmeren, maar ruimte laten voor maatwerk.”
De innovatiekracht en samenwerking die er in de regio zijn, stemmen de twee verantwoordelijk bestuurders positief. Wijnne: “We zien in de regio veel bereidheid om het samen op te pakken. De betrokkenheid van maatschappelijke partners is groot, kijk bijvoorbeeld naar het Landbouwnetwerk Regio Foodvalley, waar partijen samen aan tafel zitten.” Van der Schans benadrukt het gemeenschappelijk belang: “Deze opgave gaat niet alleen over de agrarische sector. Het gaat over de vraag hoe we willen leven, wonen en werken in onze regio. Het heeft allemaal invloed op onze omgeving en onze identiteit. Als we met elkaar de schouders eronder zetten, moeten we er samen uit kunnen komen.”
Zoeken naar balans
Meervoudig ruimtegebruik is dan ook een van de ontwikkelprincipes in de Contourennotitie, de eerste stap op weg naar het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied. Daarin is ook opgenomen dat de identiteit van het gebied centraal staat, het bodem- en watersysteem in de regio leidend zijn, dat landschap en biodiversiteit versterkt moeten worden en dat Regio Foodvalley een proeftuin is voor toekomstbestendige voedselproductie. “De manier van leven en de verbondenheid van agrariërs met het landschap moet je koesteren”, vindt Wijnne. “We moeten ze alleen wel in staat stellen om ook goed voor het landschap te zorgen. Ze zijn verbonden met veel andere bedrijven en kennisinstellingen in de regio, dus van belang voor de hele samenleving.”
Allerlei ontwikkelingen in de regio vragen om ruimte, zoals woningbouw, de energietransitie, mobiliteit, bedrijvigheid en extensivering van de landbouw. En de uitstoot van stikstof, CO2 en fijnstof moet worden teruggebracht. “Alles hangt met elkaar samen, dat maakt de legpuzzel complex”, schetst Wijnne. “Maar het kán”, zegt Van der Schans. “Het is zoeken naar een balans, maar het is haalbaar. In de verstedelijkingsstrategie is bijvoorbeeld opgenomen dat ruimte voor nieuwe woningen vooral binnen het bebouwde gebied wordt gezocht.” Het maken van ‘slimme combinaties’, illustreert Wijnne, helpt ook mee. “Natuur en landbouw zijn geen tegenpolen, ze kunnen samengevoegd ook een verdienmodel worden.”
Lees verder onder de foto.
Respectvol
Om toch op een zorgvuldige manier vaart te maken, zien de bestuurders wel mogelijkheden. “De opgave op het gebied van natuur en stikstof is groot, daar lopen we in de regio niet voor weg. Maar het ingewikkelde is dat goede regelingen nog op zich laten wachten”, wijst Van der Schans naar het Rijk. “Er staan bedrijven bij de provincie in de rij die willen stoppen. Bedrijven die geen opvolger hebben bijvoorbeeld, of die strak aan een natuurgebied grenzen. Alleen het geld daarvoor is er nog niet.” Het zou enorm helpen om de daad bij het woord te voegen, volgens de wethouder. Een goede benadering vraagt daarbij om aandacht. “Door slim te kijken wie je kunt helpen bij aanpassing van het bedrijf of verplaatsing naar een bedrijf van iemand die graag wil stoppen. Op die manier faciliteer je zowel de blijvers als de stoppers.”
Het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied moet in het najaar van 2023 klaar zijn. Snelheid is nodig, onderkennen de wethouders, maar zorgvuldigheid is belangrijk en er moet respectvol met mensen worden omgegaan, benadrukken ze. “Ik was onlangs op een gemengd bedrijf hier in de regio, waar een vierde generatie aan het roer staat”, vertelt Van der Schans. “Dan zie je hoe zo’n familiegeschiedenis verbonden is met de plek.” Wijnne vervolgt: “Dit soort processen hebben tijd nodig, je kunt het niet ineens 180 graden omdraaien. Voorheen was alles gericht op schaalvergroting, er is tijd nodig om een omslag te kunnen maken.”
Jan Pieter van der Schans en Bennie Wijnne: “We zien in de regio veel bereidheid om het samen op te pakken.”
Van der Schans is samen met de Barneveldse wethouder Bennie Wijnne in Regio Foodvalley bestuurlijk verantwoordelijk voor het thema Landbouwtransitie en het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied. De uitdaging is het gebied ook voor de toekomst sociaal en economisch vitaal te houden. Maar natuur, landbouw en de ruimte in de regio staan onder druk. “Als regio willen we zelf aan het stuur zitten en er op tijd bij zijn”, benadrukt Van der Schans. “Dit is ons gebied, we werken hier samen aan een goed toekomstplan.”
Een goed bezochte informatiebijeenkomst over het RPLG in Ede. Regio Foodvalley heeft een gidsfunctie in de ontwikkeling naar een toekomstbestendig landelijk gebied.
Hoe ziet de toekomst van het landelijk gebied in Regio Foodvalley eruit? En wat is er nodig om aan alle uitdagingen, onder meer op het gebied van stikstof en klimaat, tegemoet te komen? Regio Foodvalley werkt samen met belangenorganisaties, provincies en waterschappen aan het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied (RPLG). Op zoek naar een nieuwe balans tussen natuur en voedselproductie. “We focussen op wat er wél kan”, zegt Jan Pieter van der Schans, wethouder in Ede. “Regio Foodvalley heeft een gidsfunctie in de ontwikkeling naar een toekomstbestendig landelijk gebied. Als het hier in onze regio lukt, dan kan het in de rest van Nederland ook.”
Regionaal Perspectief
Landelijk Gebied
Kleinschalige aanpak
Naast daadkracht is maatwerk nodig, zo stellen beide wethouders. “De discussie gaat te veel over aantallen en te weinig over hóe we het samen voor elkaar gaan krijgen”, vinden ze. Van der Schans: “Het maken van keuzes is soms pijnlijk, maar niet kiezen óók. Met een hele verzameling aan onderzoeken beschikken we in de regio over een concrete gereedschapskist om stappen te kunnen zetten. We kunnen laten zien hoe we de transitie, per bedrijf, stuk voor stuk aanpakken.” Wijnne: “Dat vraagt om een kleinschalige aanpak en begint bij vertrouwen. Ook tussen overheden onderling. We moeten niet alles met regels dichttimmeren, maar ruimte laten voor maatwerk.”
De innovatiekracht en samenwerking die er in de regio zijn, stemmen de twee verantwoordelijk bestuurders positief. Wijnne: “We zien in de regio veel bereidheid om het samen op te pakken. De betrokkenheid van maatschappelijke partners is groot, kijk bijvoorbeeld naar het Landbouwnetwerk Regio Foodvalley, waar partijen samen aan tafel zitten.” Van der Schans benadrukt het gemeenschappelijk belang: “Deze opgave gaat niet alleen over de agrarische sector. Het gaat over de vraag hoe we willen leven, wonen en werken in onze regio. Het heeft allemaal invloed op onze omgeving en onze identiteit. Als we met elkaar de schouders eronder zetten, moeten we er samen uit kunnen komen.”
Een goed bezochte informatiebijeenkomst over het RPLG in Ede. Regio Foodvalley heeft een gidsfunctie in de ontwikkeling naar een toekomstbestendig landelijk gebied.
Respectvol
Het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied moet in het najaar van 2023 klaar zijn. Snelheid is nodig, onderkennen de wethouders, maar zorgvuldigheid is belangrijk en er moet respectvol met mensen worden omgegaan, benadrukken ze. “Ik was onlangs op een gemengd bedrijf hier in de regio, waar een vierde generatie aan het roer staat”, vertelt Van der Schans. “Dan zie je hoe zo’n familiegeschiedenis verbonden is met de plek.” Wijnne vervolgt: “Dit soort processen hebben tijd nodig, je kunt het niet ineens 180 graden omdraaien. Voorheen was alles gericht op schaalvergroting, er is tijd nodig om een omslag te kunnen maken.”
Meervoudig ruimtegebruik is dan ook een van de ontwikkelprincipes in de Contourennotitie, de eerste stap op weg naar het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied. Daarin is ook opgenomen dat de identiteit van het gebied centraal staat, het bodem- en watersysteem in de regio leidend zijn, dat landschap en biodiversiteit versterkt moeten worden en dat Regio Foodvalley een proeftuin is voor toekomstbestendige voedselproductie. “De manier van leven en de verbondenheid van agrariërs met het landschap moet je koesteren”, vindt Wijnne. “We moeten ze alleen wel in staat stellen om ook goed voor het landschap te zorgen. Ze zijn verbonden met veel andere bedrijven en kennisinstellingen in de regio, dus van belang voor de hele samenleving.”
Zoeken naar balans
Allerlei ontwikkelingen in de regio vragen om ruimte, zoals woningbouw, de energietransitie, mobiliteit, bedrijvigheid en extensivering van de landbouw. En de uitstoot van stikstof, CO2 en fijnstof moet worden teruggebracht. “Alles hangt met elkaar samen, dat maakt de legpuzzel complex”, schetst Wijnne. “Maar het kán”, zegt Van der Schans. “Het is zoeken naar een balans, maar het is haalbaar. In de verstedelijkingsstrategie is bijvoorbeeld opgenomen dat ruimte voor nieuwe woningen vooral binnen het bebouwde gebied wordt gezocht.” Het maken van ‘slimme combinaties’, illustreert Wijnne, helpt ook mee. “Natuur en landbouw zijn geen tegenpolen, ze kunnen samengevoegd ook een verdienmodel worden.”
Om toch op een zorgvuldige manier vaart te maken, zien de bestuurders wel mogelijkheden. “De opgave op het gebied van natuur en stikstof is groot, daar lopen we in de regio niet voor weg. Maar het ingewikkelde is dat goede regelingen nog op zich laten wachten”, wijst Van der Schans naar het Rijk. “Er staan bedrijven bij de provincie in de rij die willen stoppen. Bedrijven die geen opvolger hebben bijvoorbeeld, of die strak aan een natuurgebied grenzen. Alleen het geld daarvoor is er nog niet.” Het zou enorm helpen om de daad bij het woord te voegen, volgens de wethouder. Een goede benadering vraagt daarbij om aandacht. “Door slim te kijken wie je kunt helpen bij aanpassing van het bedrijf of verplaatsing naar een bedrijf van iemand die graag wil stoppen. Op die manier faciliteer je zowel de blijvers als de stoppers.”
Jan Pieter van der Schans en Bennie Wijnne: “We zien in de regio veel bereidheid om het samen op te pakken.”
Focus op innovatie en samenwerking
De eerste Innovatiemonitor was eigenlijk een nulmeting, legt Boon-Bart uit, er werd een grote enquête uitgezet. “Dat leverde heel veel informatie op, maar het was maar één meetmoment. En monitoring is een voortdurend proces. In het kader van de Strategische Agenda Regio Foodvalley kregen wij het verzoek om een voorstel te maken voor de kwalitatieve monitoring in de komende jaren. Dat wilden wij wel, want in de tussentijd was de regio volop in ontwikkeling. Ditmaal ligt de focus niet alleen op innovatie binnen de organisaties, maar staat samenwerking centraal.”
Van der Schans is samen met de Barneveldse wethouder Bennie Wijnne in Regio Foodvalley bestuurlijk verantwoordelijk voor het thema Landbouwtransitie en het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied. De uitdaging is het gebied ook voor de toekomst sociaal en economisch vitaal te houden. Maar natuur, landbouw en de ruimte in de regio staan onder druk. “Als regio willen we zelf aan het stuur zitten en er op tijd bij zijn”, benadrukt Van der Schans. “Dit is ons gebied, we werken hier samen aan een goed toekomstplan.”
Hoe ziet de toekomst van het landelijk gebied in Regio Foodvalley eruit? En wat is er nodig om aan alle uitdagingen, onder meer op het gebied van stikstof en klimaat, tegemoet te komen? Regio Foodvalley werkt samen met belangenorganisaties, provincies en waterschappen aan het Regionaal Perspectief Landelijk Gebied (RPLG). Op zoek naar een nieuwe balans tussen natuur en voedselproductie. “We focussen op wat er wél kan”, zegt Jan Pieter van der Schans, wethouder in Ede. “Regio Foodvalley heeft een gidsfunctie in de ontwikkeling naar een toekomstbestendig landelijk gebied. Als het hier in onze regio lukt, dan kan het in de rest van Nederland ook.”